Herinneringen en dromen van zeggenschap

Herinneringen en dromen van zeggenschap
Cliëntenparticipatie in de ouderenzorg

De ouderenzorg staat onder druk en krijgt veel maatschappelijke kritiek. Opname in een verpleeg- of zorginstelling betekent het afstaan van persoonlijke eigendommen, meegaan in een regime en leven in een groep. Het behouden van de eigen identiteit is onder die omstandigheden geen eenvoudige opgave. Toch zijn ouderen veerkrachtig en initiatiefrijk. Vertrekkend vanuit de zorgethische notie van relationele autonomie kunnen we ouderen hun identiteit en waardigheid laten behouden door aan hen praktische en morele steun te geven. Familie is daarbij een bondgenoot.



Inspraak en zeggenschap zijn wettelijk geregeld via cliëntenraden, maar de praktijk is weerbarstiger. De raden voelen zich dikwijls niet betrokken bij

besluitvormingsprocessen. Anders dan verondersteld hebben zij een duidelijke mening over het verbeteren van de zorg en de kwaliteit van leven. Het systeem gericht op

materiële reproductie heeft echter weinig oog voor de leefwereld en dagelijkse zorgen van ouderen. Zo ontstaan spanningen tussen ouderen, hun vertegenwoordigers in cliëntenraden, medewerkers en managers. Deze nemen af als de raden meer agendasettend zijn en in een eerder stadium worden betrokken.



In aanvulling hierop geeft dit boek een onderbouwing en methode om ouderen en hun familie op meer directe wijze te betrekken bij het beleid in verzorgings- en

verpleeghuizen. Het gaat dan om tijdelijke bondgenootschappen tussen ouderen rond een thema dat zij zelf betekenisvol achten. Na een fase waarin ouderen hun stem ten gehore brengen en zelfvertrouwen ontwikkelen kunnen zij in overleg treden met professionals. Abma illustreert met enkele succesverhalen hoe deze actieve betrokkenheid en relationele empowerment kan leiden tot praktijkverbeteringen en een versterking van de autonomie en zeggenschap van ouderen.